Kulikovo Savaşı: Altınordu Hanlığı'na Karşı Bir Zafer ve Rus Devletlerinin Doğuşu

14. yüzyılın ortalarında, Rusya toprakları iki büyük gücün etkisi altında bulunuyordu: batıda Katolik Avrupa krallıkları ve doğuda Müslüman Altınordu Hanlığı. Bu güç dengeleri, sürekli savaşlarla ve diplomatik manevralarla şekillenmişti. 1380 yılında ise bu iki dünyayı birbirine bağlayan bir savaş meydanı haline gelen Kulikovo Alanı, tarihin akışını değiştirecek bir çatışmaya sahne oldu.

Kulikovo Savaşı, sadece bir askeri zaferden ibaret değildi. Bu savaş, Rus prensleri arasında birlik ve dayanışma ruhunu ateşlemiş, daha sonra yükselecek olan güçlü bir Rus devleti için ilk adımları atmıştır.

Savaşın Nedenleri: Altınordu Baskısı ve Dimitri Donskoy’un Liderliği

Altınordu Hanlığı, 13. yüzyıldan itibaren Doğu Avrupa üzerinde hakimiyet kurmuştu. Rus prenslikleri, hanlığa vergi ödemek ve askeri hizmetlerde bulunmak zorundaydı. Bu durum, Rus topraklarında büyük bir hoşnutsuzluk yarattı.

Kilise liderlerinin desteğiyle Dmitri Donskoy, Moskova prensi olarak tahta çıktıktan sonra Altınordu’nun baskısına karşı mücadeleye öncülük etti. Dmitri, diğer Rus prenslerini birleştirmeyi başardı ve Kulikovo Savaşı’na katılmalarını sağladı.

Savaşın Boyutu: Bir Ordu Çarpışması

Kulikovo Savaşı, o dönemin en büyük askeri çatışmaları arasında yer alıyordu. Altınordu Hanlığı ordusu yaklaşık 100.000 kişiyi aşarken, Dmitri Donskoy’un liderliğindeki Rus ordusu 40.000-50.000 askerden oluşuyordu.

• Altınordu Ordusu:

Ünite	Sayı	Açıklama
Süvariler	70.000	Çeşitli Türk boylarından gelen deneyimli savaşçılar
Yayalar	25.000	Okçular, hançerciler ve mızraklı askerler

• Rus Ordusu:

Ünite	Sayı	Açıklama
Süvariler	20.000	Boyarlar (soylu savaşçılar) ve diğer prensliklerden gelen süvari birlikleri
Yayalar	15.000-20.000	Okçular, mızraklı askerler ve ağır zırhlı piyadeler

Savaşın Akışı: İlk Saldırı, Rus Direnişi ve Zafer

Altınordu Hanlığı ordusu ilk saldıran taraf oldu. Dmitri Donskoy, Rus kuvvetlerini stratejik bir konumda yerleştirerek Altınordu’nun saldırılarını savuşturdu. Savaş, günlerce süren çarpışmalar ve ağır kayıpların yaşandığı bir şiddet sarmalı haline geldi.

Dmitri Donskoy, savaşın akışını değiştirmek için kararlı bir hamle yaptı: Altınordu ordusunun lideri Mamay Han’ı hedef alan bir saldırı başlattı. Mamay Han öldürüldü ve Altınordu ordusu demoralize oldu. Rus kuvvetleri, nihayetinde zafer kazandı.

Sonuçlar: Bir Yeni Çağ ve Rus Devletinin Doğuşu

Kulikovo Savaşı’nın sonuçları Rus tarihinin seyrini değiştirdi.

• Altınordu Baskısının Sonu: Altınordu Hanlığı’nın gücü zayıfladı ve 150 yıldan fazla süren baskı sona erdi.
• Rus Birliğinin Başlangıcı: Dmitri Donskoy, savaştaki başarısıyla diğer Rus prenslerini birleştirmeyi başardı. Bu, daha sonra Moskova Knezliği’nin yükselişine ve güçlü bir Rus devletinin kurulmasına yol açtı.

Kulikovo Savaşı sadece bir askeri zafer değildi; aynı zamanda Rus halkının direnç ruhunu ve bağımsızlık arzusunu yansıtan önemli bir dönüm noktasıydı.

Savaşın Kültürel Etkisi: Destanlar, Şarkılar ve Efsaneler

Kulikovo Savaşı, Rus kültüründe derin bir iz bıraktı. Savaş kahramanlığı ve Dmitri Donskoy’un liderlik özellikleri, destanlarda, şarkılarda ve efsanelerde yüceltildi.

Dmitri Donskoy’un portreleri, kilise duvarlarında ve saraylarda yer almaya başladı. Kulikovo Savaşı, Rus halkının hafızasında önemli bir yere sahip oldu ve nesilden nesile aktarıldı.

Kulikovo Savaşı’nın 600. yıldönümünde (1980) büyük kutlamalar düzenlendi ve savaşın önemi yeniden vurgulandı.